کتاب تفسیر مارکسیستی اسلام

کتاب تفسیر مارکسیستی اسلام

کتاب تفسیر مارکسیستی اسلام

کتاب تفسیر مارکسیستی اسلام آنچه در این کتاب هست از سلسله پژوهش های معرفتی گفتمان اعتدال گرایی دینی-اسلامی است. آغاز و سنگ بنای این پژوهش ها، با آثار فکری معرفتی دکتر محمد عماره است که به عنوان فیلسوف، متأله، دین شناس و متفکر اعتدال گرایی اسلامی زبان زد خاص و عام بوده و مرجعی برای محافل علمی و روشن فکری اسلامی غرب به شمار می آید. وی به خاطر همین رویکرد اعتدالی و خوانش وسطیت جامع اسلامی، حائز نشان و جوایز بسیاری گشته است. این کتاب ترجمه ای از کتاب التفسیر المارکسیستی للإسلام دکتر محمد عماره است که خوانشی انتقادی به اندیشه های دکتر نصر حامد ابوزید به ویژه در مسائلی چون قرآن، وحی، پیامبر و دین دارد.

در این زمانه ی پرهیاهو که از یک سو تروریسم، بنیادگرایی و خشونت ورزی با حمایت های فکری و مالی تاجران اسلحه و نفت و سوداگران سیاست و قدرت عرصه را بر جهانیان تنگ ساخته و هر روز در گوشه ای از پهنای گیتی، جگر گوشه هایی از جامعه انسانی را گاه به بهانه ی تسنن و گاه تشیع و گاه نیز کفر و ارتداد و مانند این ها به مسلخ و قربان گاه می برد؛ از دیگر سو نیز کسانی که در نتیجه عدم فهم بنیادین آموزه ها و انگاره های اسلامی و اغراض مادی و دنیوی و نیز در واکنش به عملکرد ضعیف و سوء برداشت های ظالمانه ی متدینان مسلمان از گزاره ها و انگاره های دینی اسلام در عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، رسانه، اقتصاد، فرهنگ و مانند آن ندای جدایی دین از سیاست و سکولاریز کردن جوامع مسلمان را سر می دهند، جوامعی که دین ورزی ریشه در نهادها، باورها و عرف های ملی و اجتماعی آنان دارد. از سویی دیگر از هر سوالی در خدا ناباوری در قلب ها و پوستین های نوین و مدرن بر گزاره ها و آموزه های دینی ایمان و به ویژه اسلام تاخته و سعی در فرو پاشیدن و برون راندن آن ها از صحنه ی اذهان، قلوب و جوامع انسانی و متدینان دارد. هریک از این خوانش ها در تلاشند دورنما و سیمایی ناموزون از رخساره ی دین و تدین ارایه کنند؛ ضرورت طرح و اشاعه ی رویکرد فکری-معرفتی گفتمان اعتدال گرایی دینی با خوانش بومی و فارغ از وجه تشابهات سیاسی و حزبی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. ضرورت این رویکرد با عنوان منطق بنیادین از آن جا ناشی می شود که سخن، هم سهم عقل و هم دین را می دهد و هم جانب سیاست و جامعه و نیز نظر به اخلاق، فرهنگ و هنر دارد.

این کتاب از حلقه سلسله پژوهش های معرفتی گفتمان اعتدال گرایی دینی-اسلامی است. آغاز و سنگ بنای این پژوهش ها، با آثار فکری معرفتی دکتر محمد عماره است که به عنوان فیلسوف، متاله، دین شناس و متفکر اعتدال گرایی اسلامی زبان زد خاص و عام است که باید خاطر نشان کرد عضو هیئت کبار علمای دانشگاه الازهرمصر است. وی به خاطر رویکرد اعتدالی و خوانش وسطیت جامع اسلامی، حائز نشان ها و جوایز بسیاری گشته است. این کتاب، ترجمه ای از کتاب التفسیر المارکسیستی للإسلام دکتر محمد عماره است که خوانشی انتقادی به اندیشه های دکتر نصر حامد ابوزید به ویژه در مسائلی چون قرآن، وحی، پیامبر و دین دارد. آن چه این کتاب را از فضای کنونی فکری داخل ایران و حتی خارج از آن نیز متمایز و منحصر می کند این است که نویسنده علی رغم مخالفت مبنایی و فکری با پروژه ی فکری ابوزید، هیچ گاه زبان به طعن و تکفیر و تفسیق نگشوده است و تقریبا با روحیه و رویکردی علمی به تفسیر بررسی افکار، اندیشه ها و روش شناسی ابوزید پرداخته است.

محمد مصطفی عماره نویسنده کتاب، متفکر، فیلسوف، متأله و دین شناس بزرگ معاصر در ۱۳۵۰ هـ برابر با ۱۹۳۱ میلادی در مصر دیده به جهان گشود . وی دارای مدرک لیسانس زبان عربی و علوم اسلامی و نیز فوق لیسانس و دکتری از دانشکده ی دارالعلوم دانشگاه قاهره است. او دارای عناوین و افتخارات و جوایز زیادی و نیز عضو هیئت کبار علمای دانشگاه الازهر است.

دین به مثابه ی برنامه ای الهی برای زندگی انسان دارای دستور العمل های خاصی است که آن را از سایر برنامه ها و دستور العمل های دیگر جدا می سازد و شکی نیست که دستور العمل های آن حاوی مقاصد و اهداف خاصی است که باید آن ها را جدا از هرگونه تعامل به خصوص با قواعد دینی مرتبط با آن در نظر گرفت، از این رو دین الهی مانند یک برنامه حاوی روش ها، ساز و کارها، اصول، مبانی و راه کارهایی برای بازسازی کاستی هایی است که گاهی حتی اهل دنیا دچار آن می شوند؛ مشهورترین این روش ها اجتهاد است.